Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου (1914-1923) ήταν η συστηματική εκτόπιση, διωγμός και εξόντωση του ελληνικού πληθυσμού της Ποντιακής Μαύρης Θάλασσας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και αργότερα από την Τουρκία του Κεμάλ Ατατούρκ. Αναγνωρίζεται διεθνώς ως γενόκτονια από πολλές χώρες, αν και η Τουρκία αρνείται επίσημα αυτόν τον χαρακτηρισμό.
Ιστορικό Υπόβαθρο
-Εθνικιστικές τάσεις (19ος αι.): Η Οθωμανική Αυτοκρατορία προώθησε τον παντουρκισμό και την εκτουρκισμό των χριστιανικών μειονοτήτων.
-Πόντιοι Έλληνες: Ζούσαν στη Μαύρη Θάλασσα (Πόντος) για 3.000+ χρόνια, με ξεχωριστή γλώσσα (ποντιακά) και πολιτισμό.
Οθωμανική Αυτοκρατορία: Μετά την πτώση της Τραπεζούντας (1461), οι Πόντιοι παρέμειναν θρησκευτική και εθνοτική μειονότητα.
Χρονολόγιο της Γενοκτονίας
1. Φάση 1: Προπολεμικές διώξεις (1890-1914)
- Σφαγές του Αμπντουλ Χαμίτ (1894-1896): Δολοφονίες χιλιάδων Ελλήνων σε όλη την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
- Συνθήκη των Σεβρών (1920): Προσφέρθηκε αυτονομία στους Πόντιους, αλλά η Τουρκία του Ατατούρκ την απέρριψε.
2. Φάση 2: Συστηματική εξόντωση (1914-1923)
- Νομοθετικές πράξεις:
- Νόμος Tehcir (1915): Επίσημη πολιτική εκτόπισης χριστιανών (συμπεριλαμβανομένων Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων).
- Διάταγμα 1921: Επιτάχυνση των διώξεων εναντίον Ελλήνων του Πόντου.
- Μέθοδοι δολοφονίας:
- Τεθωρακισμένα τρένα θανάτου (απομάκρυνση και δολοφονία).
- Εργατικά στρατόπεδα (φτώχεια, ασθένειες, εκτελέσεις).
- Ποντιακή Μαρτύρων (βίαιες πορείες θανάτου προς την έρημο).
- Σφαγές σε χωριά (π.χ. Σαμψούντα, Τραπεζούντα).
3. Φάση 3: Κατάληξη (1922-1923)
- Συνθήκη της Λωζάνης (1923): Ανταλλαγή πληθυσμών – 400.000+ Πόντιοι εκδιώχθηκαν στην Ελλάδα.
- Τουρκική άρνηση: Πολλοί σκοτώθηκαν πριν φτάσουν στα ελληνικά σύνορα.
Αριθμός Θυμάτων
- Εκτιμήσεις θυμάτων:
- 350.000 – 500.000 νεκροί (σύμφωνα με ιστορικούς όπως ο Κώστας Πασιάδης).
- 1 εκατομμύριο+ αν συμπεριληφθούν οι θάνατοι από πείνα και ασθένειες.
- Επιζώντες:
- 200.000+ κατέφυγαν στην Ελλάδα, Ρωσία και άλλες χώρες.
Διεθνής Αναγνώριση
- Ελλάδα: Αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία το 1994 (Ημέρα μνήμης: 19 Μαΐου).
- Άλλες χώρες:
- Σουηδία, Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία, Κύπρος, Αρμενία κ.ά.
- ΗΠΑ: Μερικές πολιτείες (π.χ. Νέα Υόρκη, Νιου Τζέρσεϊ).
Μαρτυρίες & Μνημεία
- Μαρτυρίες:
- “Η Μαύρη Βίβλος του Πόντου” (Γεώργιος Ανδρεάδης) – καταγράφει εγκλήματα.
- Αφηγήσεις επιζώντων (π.χ. στο Κέντρο Ποντιακών Σπουδών).
- Μνημεία:
- Αθήνα (Πεδίο του Άρεως), Θεσσαλονίκη, Νέα Σμύρνη.
Τουρκική Άρνηση
- Επίσημη θέση Τουρκίας:
- Αρνείται τον όρο “γενόκτονια”, ισχυριζόμενη ότι οι θάνατοι ήταν αποτέλεσμα εμφυλίου πολέμου.
- Κατηγορεί την Ελλάδα για “εθνικιστική προπαγάνδα”.
Σημαντικές Προσωπικότητες
- Μητροπολίτης Χρύσανθος (Τραπεζούντας): Θρύλος της αντίστασης.
- Διδώ Σωτηρίου: Συγγραφέας του “Ματωμένα Χώματα” (αφήγηση της τραγωδίας).
Σύγχρονη Κληρονομιά
- Ποντιακός Ελληνισμός: Διατηρεί τη γλώσσα, τη μουσική (ποντιακό λύρα) και τις παραδόσεις.
- Αγώνες για αναγνώριση: Οργανώσεις όπως ο Σύλλογος Ποντίων ζητούν διεθνή πίεση.
May 19th is a landmark date for Greeks of Pontic descent around the world.
“The genocide of the Pontic Greeks by the Turks was a systematic extermination of the Greek population of the Pontus region by the government of the Young Turks and subsequently by the Kemalist government, during World War I and the early years after.
Key points:
- Time period: Primarily between 1914 and 1923.
- Responsible parties: The government of the Young Turks (1914-1918) and the Kemalist government (1919-1923).
- Methods: Mass killings, forced death marches into the interior, deportations, rapes, looting, destruction of churches and cultural monuments, forced conscriptions of men into labor battalions where many died.
- Number of victims: It is estimated that hundreds of thousands of Pontic Greeks lost their lives. Various sources cite figures ranging from 300,000 to 353,000.
- Goal: The creation of a nationally homogeneous Turkish state through the elimination of non-Muslim minorities. There was also fear that the Greeks would support the enemies of the Ottoman Empire and the newly formed Turkey.
- End: The genocide essentially ended with the compulsory exchange of populations between Greece and Turkey in 1923, which led to the uprooting of the remaining Greeks from Pontus.
The genocide of the Pontic Greeks is a tragic chapter in history and has been recognized by some countries and organizations as genocide. Greece has declared May 19th as a Remembrance Day for the victims of the Pontic Greek genocide.”
Dimitris A. Pollatos #orphics #Genocide #ΓενοκτονίαΠοντίων
Discover more from Dimitris Pollatos
Subscribe to get the latest posts sent to your email.